Bắc Ninh

Bắc Ninh là một tỉnh cửa ngõ phía Bắc của Thủ đô Hà Nội, trung tâm xứ Kinh Bắc cổ xưa. Nhắc tới Bắc Ninh, người ta còn nghĩ ngay tới hai từ “Kinh Bắc”, tên gọi vùng đất có nền văn hiến lâu đời (gồm tỉnh Bắc Ninh, một phần đất của tỉnh Bắc Giang và huyện Đông Anh và Phường Long Biên, Hà Nội ngày nay). Đây là vùng đất đậm đặc những di tích gắn với nhiều huyền thoại lịch sử, nơi khai mở nền văn minh Đại Việt. Với vị trí địa kinh tế thuận lợi sẽ là yếu tố phát triển quan trọng và là một trong những tiềm lực to lớn cần được phát huy một cách triệt để nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy quá trình đô thị hoá của tỉnh Bắc Ninh.

Lịch Sử

Thời tiền sử:

Vùng đất Bắc Ninh có dấu vết cư trú của người tiền sử từ rất sớm, với các di chỉ khảo cổ như: di chỉ Cù Vân (Bình Xuyên), di chỉ Tam Sơn (Vĩnh Tường), di chỉ Đồng Đậu (Phúc Yên)...
Người dân thời tiền sử Bắc Ninh đã biết trồng lúa nước, làm gốm, sử dụng công cụ đá và đồng.

Thời kỳ Bắc thuộc (179 TCN - 938):

Bắc Ninh thuộc quận Giao Chỉ, sau đó là Ái Châu.
Nơi đây chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Hán, nhưng vẫn giữ gìn được bản sắc văn hóa Việt.
Nhiều nhân vật lịch sử nổi tiếng của Việt Nam như Hai Bà Trưng, Lý Bí, Phùng Hưng... đã có công lao trong việc đánh giặc phương Bắc và xây dựng đất nước.

Kỷ nguyên độc lập (938 - 1873):

Bắc Ninh thuộc các triều đại Đinh, Lê, Lý, Trần, Hồ, Lê Sơ, Nguyễn.
Nơi đây là một vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử, với nhiều di tích đền, chùa, đình, lăng mộ...
Nhiều danh nhân văn hóa như Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Lương Thế Vinh... đã sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này.

Dưới thời Pháp thuộc (1873 - 1945):

Bắc Ninh chịu ách đô hộ của thực dân Pháp.
Nhân dân Bắc Ninh đã tham gia nhiều phong trào yêu nước chống Pháp.
Nơi đây là quê hương của nhiều nhà cách mạng nổi tiếng như Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh), Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp...

Kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954):

Bắc Ninh là một trong những địa bàn trọng điểm của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Nhân dân Bắc Ninh đã anh dũng chiến đấu và lập nhiều chiến công hiển hách.
Nơi đây là quê hương của nhiều anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.

Kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975):

Bắc Ninh tiếp tục là địa bàn trọng điểm của cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Nhân dân Bắc Ninh đã anh dũng chiến đấu và lập nhiều chiến công hiển hách.
Nơi đây là quê hương của nhiều anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.

Sau chiến tranh (1975 đến nay):

Bắc Ninh tập trung khôi phục và phát triển kinh tế.
Nơi đây đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về mọi mặt.
Bắc Ninh là một tỉnh công nghiệp - nông nghiệp, có tốc độ phát triển kinh tế khá nhanh.

Địa Lý

Vị trí địa lý: Bắc Ninh tiếp giáp với vùng trung du Bắc Bộ tại tỉnh Bắc Giang. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Bắc Ninh, nằm cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 30 km về phía đông bắc, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp tỉnh Hải Dương
- Phía tây giáp thủ đô Hà Nội
- Phía nam giáp tỉnh Hưng Yên
- Phía bắc giáp tỉnh Bắc Giang
Địa hình: Với vị trí nằm trong vùng đồng bằng Bắc Bộ nên địa hình của tỉnh Bắc Ninh khá bằng phẳng, có hướng dốc chủ yếu từ Bắc xuống Nam và từ Tây sang Đông, được thể hiện qua các dòng chảy nước mặt đổ về sông Cầu, sông Đuống và sông Thái Bình. Mức độ chênh lệch địa hình trên toàn tỉnh không lớn.
Sông ngòi: Bắc Ninh có mạng lưới sông ngòi khá dày đặc, mật độ lưới sông khá cao, trung bình 1,0 - 1,2 km/km², có 3 hệ thống sông lớn chảy qua gồm sông Đuống, sông Cầu và sông Thái Bình. Các dòng sông này không chỉ cung cấp nguồn nước quan trọng mà còn giúp thúc đẩy phát triển kinh tế, giao thông và du lịch.
Khí hậu: Bắc Ninh nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa với bốn mùa khá rõ rệt, có mùa đông lạnh, mùa hè nóng nực. Trong khoảng 12 năm trở lại đây, nhiệt độ trung bình năm là 24,0^oC, nhiệt độ trung bình tháng cao nhất là 29,4^oC (tháng 7), nhiệt độ trung bình thấp nhất là 17,4^oC (tháng 1).
Địa lý kinh tế: Tỉnh Bắc Ninh là một trong những trung tâm công nghiệp và kinh tế phát triển của Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp điện tử, cơ khí và gốm sứ. Kinh tế Bắc Ninh cũng được hỗ trợ bởi vị trí địa lý thuận lợi, gần Thủ đô Hà Nội và các khu vực kinh tế lân cận.
Địa lý du lịch:
Khu di tích Cổ Loa: nơi gắn liền với truyền thuyết An Dương Vương và Loa Thành.
Làng cổ Tam Sơn: nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt Nam.
Phật Tích: di tích Phật giáo có giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời

Văn Hóa

Bắc Ninh từ lâu đã được biết đến là một vùng đất văn hiến, với bề dày lịch sử và truyền thống văn hóa lâu đời. Nơi đây được mệnh danh là "kinh đô của dân ca Quan họ", với những làn điệu ngọt ngào, trữ tình đã đi sâu vào lòng người.

Di sản văn hóa:

Bắc Ninh sở hữu hơn 1.000 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có 14 di tích quốc gia đặc biệt, 134 di tích quốc giavà hàng trăm di tích cấp tỉnh.
Nổi bật là khu di tích Cổ Loa, làng cổ Tam Sơn, chùa Phật Tích, đền Dạ Trạch, đình Bảng, làng tranh Đông Hồ...

Lễ hội:

Bắc Ninh có hơn 100 lễ hội được tổ chức quanh năm, thu hút đông đảo du khách thập phương.
Một số lễ hội nổi tiếng là: Lễ hội Lim, Lễ hội đền Mẫu Dạ Trạch, Lễ hội Cổ Loa, Lễ hội Phật Tích...

Âm nhạc:

Bắc Ninh là quê hương của dân ca Quan họ, một loại hình âm nhạc độc đáo đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Ngoài ra, Bắc Ninh còn có nhiều loại hình âm nhạc dân gian khác như: hát Xoan, hát Chầu văn, hát Ví...

Ẩm thực: Bắc Ninh có nhiều món ăn đặc sản hấp dẫn như: bánh chưng Bờ Đậu, bánh tai, bánh gai, gà mía, nem chua Đại Bái, tương Bần...

Nghề truyền thống: Bắc Ninh có nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng như: làng gốm Phù Lãng, làng mộc Tam Sơn, làng đan nón Quế Võ, làng tranh Đông Hồ...

Trang phục: Trang phục truyền thống của người dân Bắc Ninh là áo cánh, quần dài, khăn mỏ quạđối với phụ nữ và áo cánh ngắn, quần dài, khăn xếp đối với nam giới.

Con Người

Đặc điểm văn hóa cổ truyền: Người dân Bắc Ninh giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc, bao gồm các truyền thống, phong tục, lễ hội, âm nhạc, và văn hóa ẩm thực.
Nghề nghiệp truyền thống: Do nằm trong vùng đồng bằng sông Hồng, nền kinh tế của Bắc Ninh trước đây chủ yếu dựa vào nông nghiệp và thủ công nghiệp, với các nghề truyền thống như làm gốm sứ, dệt may, đúc đồng... Những nghề này không chỉ là nguồn sinh kế mà còn là những biểu tượng văn hóa đặc trưng của địa phương.
Âm nhạc và di sản văn hóa: Bắc Ninh có một di sản âm nhạc truyền thống đặc biệt phong phú, như là nhạc dân tộc Quan họ, một loại hình âm nhạc truyền thống được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Ngoài ra, tỉnh cũng có nhiều lễ hội, như Lễ hội Lim, lễ hội Đền Hương, v.v., thu hút rất đông khách du lịch mỗi năm.
Tinh thần đoàn kết và trách nhiệm cộng đồng: Người dân Bắc Ninh thường có tinh thần đoàn kết, gắn kết với nhau trong công việc cũng như trong các hoạt động cộng đồng. Họ coi trọng truyền thống và giữ gìn tinh thần đoàn kết để phát triển cộng đồng mạnh mẽ và bền vững.