Hải Dương, mảnh đất địa linh nhân kiệt, nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa và truyền thống lâu đời, luôn chào đón du khách với nụ cười nồng hậu. Nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 60km, Hải Dương sở hữu cảnh quan thiên nhiên đa dạng, từ những cánh đồng lúa bát ngát, những con sông hiền hòa uốn lượn đến những di tích lịch sử, văn hóa uy nghiêm. Nhắc đến Hải Dương, không thể không nhắc đến Côn Sơn - Kiếp Bạc, khu di tích gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi. Nơi đây lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử vô giá, là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách.
Lịch Sử
Thời tiền sử:
- Vùng đất Hải Dương đã có người sinh sống từ thời tiền sử, với di chỉ khảo cổ học Cù Vân (Thanh Hà) có niên đại cách đây 4.000 - 3.000 năm.
Thời kỳ phong kiến:
- Thuộc bộ Giao Chỉ của nước Văn Lang, sau đó là quận Giao Chỉ dưới thời nhà Tần.
- Trải qua các triều đại, Hải Dương có nhiều tên gọi khác nhau như: Hồng Châu, An Châu, Đông Triều.
- Nơi đây là quê hương của nhiều danh nhân văn hóa, lịch sử như: Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn,...
Thời Pháp thuộc:
- Hải Dương là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề của ách đô hộ Pháp.
- Nhiều phong trào yêu nước chống Pháp đã nổ ra tại đây như: khởi nghĩa Nam Kỳ (1867), phong trào Duy Tân (1906),...
Cách mạng tháng Tám:
- Hải Dương là một trong những tỉnh đầu tiên giành được chính quyền.
- Nơi đây là địa bàn hoạt động của nhiều cơ quan đầu não của Đảng và Chính phủ.
Chiến tranh chống Mỹ:
- Hải Dương là một trong những tỉnh chịu nhiều bom đạn nhất.
- Nhiều người con của Hải Dương đã hy sinh cho nền độc lập tự do của đất nước.
Công cuộc Đổi Mới:
- Sau khi đất nước thống nhất, Hải Dương đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc Đổi Mới.
- Nơi đây là một trong những tỉnh phát triển năng động của khu vực đồng bằng sông Hồng.
Ngày nay:
- Hải Dương là một tỉnh có nền kinh tế phát triển đa dạng, với nhiều ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.
- Nơi đây là điểm đến du lịch hấp dẫn với nhiều di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh như: Côn Sơn - Kiếp Bạc, đền thờ Chu Văn An....
Địa Lý
Vị trí địa lý:
- Nằm ở trung tâm đồng bằng sông Hồng, thuộc tam giác kinh tế trọng điểm phía Bắc Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.
- Tiếp giáp với các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, Quảng Ninh, Thái Bình, Hưng Yên và thành phố Hải Phòng.
- Diện tích: 1.652,8 km².
Địa hình:
- Chia thành 2 vùng:
- Vùng đồng bằng: Chiếm phần lớn diện tích, địa hình tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
- Vùng đồi núi: Nằm ở phía bắc, thuộc dãy núi Tam Đảo, có độ cao trung bình từ 100-200m.
Sông ngòi:
- Hệ thống sông ngòi dày đặc, bao gồm: sông Thái Bình, sông Kinh Thầy, sông Sặt, sông Thương,...
- Cung cấp nguồn nước tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp và giao thông thủy.
Khí hậu:
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm.
- Có 4 mùa rõ rệt: mùa xuân, mùa hè, mùa thu, mùa đông.
- Nhiệt độ trung bình năm: 23-24°C.
- Lượng mưa trung bình năm: 1.500-1.700mm.
Tài nguyên thiên nhiên:
- Đất đai: Phù sa màu mỡ, thích hợp cho trồng lúa và các cây công nghiệp.
- Nước: Dồi dào, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt.
- Khoáng sản: Than, đá vôi, sét,...
Hành chính:
- Chia thành 12 đơn vị hành chính: 1 thành phố, 1 thị xã và 10 huyện.
Kinh tế:
- Nền kinh tế đa dạng, với nhiều ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.
- Ngành công nghiệp: Phát triển mạnh, với các ngành chủ lực như: cơ khí, điện tử, dệt may, hóa chất,...
- Ngành nông nghiệp: Lúa là cây trồng chủ đạo.
- Ngành dịch vụ: Phát triển mạnh mẽ, nhất là du lịch...
Văn Hóa
Văn hóa Hải Dương là một nền văn hóa đa dạng và phong phú, với nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá. Nơi đây được biết đến với những di tích lịch sử nổi tiếng như Côn Sơn - Kiếp Bạc, đề thờ Chu Văn An,... cùng với đó là các làng nghề truyền thống như gốm Chu Đậu, thêu Xương Giang, dệt chiếu Tiên Kiều,...
Di sản văn hóa vật thể:
- Di tích lịch sử:
- Khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc
- Khu di tích An Phụ- Kính Chủ-Nhẫm Dương
- Văn miếu Mao Điền
- Đền thờ Chu Văn An…..
- Làng nghề truyền thống:
- Gốm Chu Đậu: Nổi tiếng với sản phẩm gốm men trắng hoa lam.
- Làng vàng bạc Châu Khê
- Chạm khắc gỗ Đồng Giao
- Làng nghề sản xuất hương Quốc Tuấn….
Di sản văn hóa phi vật thể:
- Lễ hội đầu xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc:
- Lễ hội chùa Muống Hải Dương
- Lễ hội văn miếu Mao Điền….
- Nghệ thuật dân gian:
- Chầu văn: Một loại hình nghệ thuật hát múa thiêng liêng, thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh.
- Hát Xoan: Một loại hình nghệ thuật hát múa cổ, có giá trị lịch sử và văn hóa cao.
- Múa rối nước: Một loại hình nghệ thuật múa rối truyền thống, độc đáo và hấp dẫn.
Ẩm thực:
- Hải Dương nổi tiếng với nhiều món ăn đặc sản như: bánh gai Ninh Giang, bánh đậu xanh, bánh đúc đậu, bánh giày Gai Lộc, vải thiều Thanh Hà….
Nhân vật văn hóa:
- Hải Dương là quê hương của nhiều danh nhân văn hóa, lịch sử như: Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn,...
Văn hóa Hải Dương là một phần quan trọng trong nền văn hóa Việt Nam. Nơi đây là điểm đến du lịch hấp dẫn với những di sản văn hóa phong phú và đa dạng.
Con Người
Con người Hải Dương có những nét đặc trưng riêng như:
- Giọng nói:Người Hải Dương thường nói giọng Kinh Bắc, với âm điệu đặc trưng, dễ nghe.
- Cần cù, chịu khó: Người dân Hải Dương nổi tiếng với tinh thần lao động hăng say, miệt mài, không ngại gian khổ.
- Thông minh, sáng tạo: Nơi đây là quê hương của nhiều danh nhân văn hóa, khoa học như: Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn,...
- Hiếu học: Truyền thống hiếu học từ lâu đã được coi trọng ở Hải Dương. Nơi đây có nhiều trường học, khoa bảng và nhiều người đỗ đạt cao.
- Yêu nước, đoàn kết: Người dân Hải Dương luôn có lòng yêu nước nồng nàn, ý thức đoàn kết, tương trợ lẫn nhau.
- Giản dị, mộc mạc: Con người Hải Dương sống giản dị, mộc mạc, chân chất, cởi mở và hiếu khách.
Con người Hải Dương là một phần quan trọng trong bức tranh văn hóa của Việt Nam. Họ là những người lao động cần cù, sáng tạo, hiếu học, yêu nước và mến khách. Hải Dương còn là quê hương của nhiều nghệ sĩ, nhà báo, nhà khoa học,... có nhiều đóng góp cho đất nước. Con người Hải Dương luôn tự hào về quê hương của mình, về những truyền thống tốt đẹp của dân tộc và luôn nỗ lực để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.