Nằm ở cửa ngõ phía Đông Bắc của Tổ quốc, Lạng Sơn có vị thế quan trọng trong tiến trình dựng nước và giữ nước của dân tộc. Vùng đất này ngoài những danh thắng nổi tiếng như núi tượng Nàng Tô Thị, động Nhị - Tam Thanh, Chùa Tiên, khu du lịch nghỉ mát Mẫu Sơn, hệ thống hang động ở Bình Gia, Bắc Sơn và Chi Lăng... còn có nhiều địa danh đã đi vào lịch sử dân tộc với những chiến công lẫy lừng như ải Nam Quan, ải Chi Lăng, Bắc Sơn, Thất Khê, Đường 4 anh hùng. Không những thế, Lạng Sơn còn là mảnh đất nổi tiếng có bề dày truyền thống văn hoá với những câu ca dao, điệu then, câu sli - lượn làm say đắm lòng người; nơi hội tụ nhiều lễ hội độc đáo mang đậm bản sắc dân tộc, những chợ phiên đông đúc, vừa là nơi buôn bán, vừa là nơi giao lưu văn hoá giữa miền xuôi và miền ngược, giữa các dân tộc trong và ngoài tỉnh.
Lịch Sử
Lịch sử của tỉnh Lạng Sơn là một hành trình đầy biến động, với những thăng trầm và những đóng góp to lớn vào sự phát triển của đất nước.
- Thời kỳ cổ đại:
- Trên địa bàn Lạng Sơn từ xa xưa đã có những bộ tộc sinh sống và phát triển văn minh, thể hiện qua các di tích khảo cổ như Yên Lập, Cấp Nhật...
- Thời kỳ phong kiến:
- Trong lịch sử phong kiến, Lạng Sơn là một trong những khu vực chiến lược quan trọng của nước ta, có nhiều diễn biến lịch sử quan trọng.
- Nhiều trận đánh lịch sử đã diễn ra tại Lạng Sơn, như trận Chi Lăng (1979) trong cuộc chiến Trung Quốc - Việt Nam.
- Thời kỳ thực dân Pháp:
- Lạng Sơn là một trong những điểm nóng trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Các địa danh như Đồng Đăng, Móng Cái, Na Dương đã gắn liền với các trận đánh, kháng chiến của dân tộc Việt Nam.
- Thời kỳ chiến tranh Việt Nam:
- Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ, Lạng Sơn tiếp tục là một trong những chiến trường quan trọng của miền Bắc.
- Nhiều cuộc chiến lớn diễn ra ở đây, trong đó nổi bật là trận Lữ Hà (1972) và trận Khe Sanh Lạng Sơn (1972).
- Thời kỳ hậu chiến tranh và phát triển:
- Sau chiến tranh, tỉnh Lạng Sơn đã phát triển nhanh chóng trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội và văn hóa.
- Sự đầu tư vào các ngành công nghiệp, nông nghiệp và du lịch đã đem lại nhiều cơ hội phát triển mới cho tỉnh này.
Địa Lý
-
Địa hình:
- Lạng Sơn có địa hình đa dạng, từ núi cao đến thung lũng và đồng bằng.
- Phần lớn diện tích của tỉnh là núi non, với những dãy núi nằm chạy theo hướng đông - tây.
- Lạng Sơn sở hữu nhiều dãy núi cao, tạo nên địa hình đa dạng và hùng vĩ. như: núi Mẫu Sơn, núi Nà Lủng...
-
Sông ngòi:
- Lạng Sơn được chia bởi nhiều con sông chính như sông Kỳ Cùng, sông Thương... tạo ra một hệ thống sông ngòi phong phú...
- Các con sông này chảy qua các thung lũng và hẻm núi, tạo điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp và đời sống của người dân địa phương.
-
Khí hậu:
- Lạng Sơn có khí hậu nhiệt đới gió mùa, được chia thành hai mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô.
- Mùa mưa thường kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, trong khi mùa khô bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào tháng 4 của năm sau.
-
Kinh tế và nguồn tài nguyên:
- Nền kinh tế của Lạng Sơn chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với sản xuất lúa, trồng cây ăn quả, chăn nuôi...
- Ngoài ra, Lạng Sơn cũng có một số ngành công nghiệp như chế biến gỗ, sản xuất vật liệu xây dựng và dệt may.
Văn Hóa
Văn hóa của tỉnh Lạng Sơn là sự pha trộn độc đáo giữa các nền văn hóa dân tộc thiểu số và văn hóa ảnh hưởng từ các dân tộc lớn khác trong khu vực:
1. Lễ hội:
- Lễ hội Kỳ Cùng: Lễ hội lớn nhất Lạng Sơn, diễn ra từ ngày 10 đến 14 tháng 3 âm lịch, thu hút đông đảo du khách.
- Lễ hội Tam Thanh: Lễ hội truyền thống của người Dao Thanh Phàn, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước về cuộc sống ấm no.
- Lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng: Lễ hội linh thiêng, thu hút du khách cầu bình an, may mắn.
- Ngoài ra còn có: Lễ hội Ná Nhèm, lễ hội Phài Lừa, lễ hội Lồng Thồng,...
2. Ẩm thực:
- Bánh cuốn trứng: Món ăn đặc sản nổi tiếng, được làm từ bột gạo, trứng gà và mộc nhĩ.
- Vịt quay: Món ăn mang hương vị đặc trưng, được tẩm ướp gia vị và quay trên than hồng.
- Xôi ngũ sắc: Món xôi độc đáo với 5 màu sắc tượng trưng cho ngũ hành, thường được sử dụng trong các dịp lễ Tết.
- Ngoài ra còn có: Bánh chưng đen, bánh gai, thịt chua,...
3. Nghệ thuật:
- Hát then: Di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam, thể hiện đời sống tâm linh và phong tục tập quán của người Tày, Nùng.
- Múa Páo Tình: Múa truyền thống của người Dao Thanh Phàn, tái hiện tình yêu đôi lứa.
- Ngoài ra còn có: Múa rối nước, hát sli, múa lân,...
4. Trang phục:
- Phụ nữ: Mặc áo dài ngũ thân, váy chàm, quấn khăn.
- Đàn ông: Mặc áo cánh, quần dài, đội khăn quấn đầu.
- Trang phục của các dân tộc thiểu số: Mỗi dân tộc có trang phục riêng biệt, thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo.
5. Phong tục tập quán:
- Lễ Cấp Sắc: Lễ hội quan trọng trong đời người Tày, Nùng, đánh dấu sự trưởng thành.
- Lễ tang: Lễ nghi trang trọng, thể hiện lòng thành kính với người đã khuất.
- Tục ăn Tết: Mỗi dân tộc có phong tục ăn Tết riêng biệt, thể hiện lòng mong ước về một năm mới an khang, thịnh vượng.
Con Người
Người dân của tỉnh Lạng Sơn, nhưng cũng giống như nhiều vùng miền khác của Việt Nam, có những đặc điểm về con người, nền văn hóa và lối sống riêng biệt.
1. Tính cách:
- Hiếu khách: Con người Lạng Sơn thân thiện, mến khách, luôn chào đón du khách với nụ cười rạng rỡ.
- Giản dị: Lối sống của người dân Lạng Sơn giản dị, mộc mạc, gắn liền với thiên nhiên.
- Dũng cảm: Lịch sử hào hùng của Lạng Sơn cho thấy tinh thần dũng cảm, kiên cường trong bảo vệ quê hương của người dân nơi đây.
- Giữ gìn truyền thống: Người dân Lạng Sơn luôn trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
2. Nghề nghiệp:
- Nông nghiệp: Nông nghiệp là ngành kinh tế chính của Lạng Sơn, người dân chủ yếu trồng cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm.
- Thủ công nghiệp: Một số nghề thủ công truyền thống nổi tiếng như: đan lát, dệt thổ cẩm, làm đồ gốm,...
- Buôn bán: Lạng Sơn có vị trí thuận lợi, giáp biên giới Trung Quốc, nhiều người dân tham gia buôn bán, trao đổi hàng hóa.
3. Trang phục:
- Phụ nữ: Mặc áo dài ngũ thân, váy chàm, quấn khăn.
- Đàn ông: Mặc áo cánh, quần dài, đội khăn quấn đầu.
- Trang phục của các dân tộc thiểu số: Mỗi dân tộc có trang phục riêng biệt, thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo.
4. Gia đình:
- Gia đình: Gia đình đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Lạng Sơn.
- Giữ gìn luân thường đạo lý: Con người Lạng Sơn đề cao giá trị gia đình, luôn giữ gìn luân thường đạo lý.
5. Tôn giáo:
- Đa dạng: Lạng Sơn có nhiều tôn giáo khác nhau như: Phật giáo, Đạo giáo, Thiên Chúa giáo,...
- Tôn trọng tự do tín ngưỡng: Người dân Lạng Sơn tôn trọng tự do tín ngưỡng của nhau, chung sống hòa bình.