Ninh Bình nằm ở cực nam đồng bằng Bắc Bộ, cách thủ đô Hà Nội khoảng 90 km về phía Nam, là vùng ranh giới của 3 khu vực địa lý: Tây Bắc, châu thổ sông Hồng và Bắc Trung Bộ. Phía Bắc giáp tỉnh Hà Nam; phía Đông giáp tỉnh Nam Định; phía Đông Nam giáp biển Đông; phía Tây, Tây Nam giáp tỉnh Hòa Bình và Thanh Hóa. Diện tích tự nhiên khoảng 1.386km2, dân số khoảng 952.000 người. Ninh Bình được biết đến là nơi có nguồn tài nguyên du lịch phong phú với nhiều di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng và môi trường sinh thái tự nhiên rất có giá trị.
Lịch Sử
Lịch sử Ninh Bình là một di sản văn hóa quý giá, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của tỉnh. Trong những năm gần đây, Ninh Bình đã trở thành một trong những điểm du lịch nổi tiếng của Việt Nam, thu hút khách du lịch bởi vẻ đẹp tự nhiên và di sản văn hóa lịch sử đặc sắc của mình.
Thời kỳ tiền sử:
- Vùng đất Ninh Bình đã có dấu chân con người từ thời tiền sử, cách đây khoảng 40.000 năm.
- Di tích khảo cổ học cho thấy dấu vết cư trú của người Việt cổ thuộc các nền văn hóa Phùng Nguyên, Đống Sơn.
Thời kỳ phong kiến:
- Năm 968, vua Đinh Tiên Hoàng dời đô về Hoa Lư, đặt nền móng cho nhà Đinh.
- Hoa Lư là kinh đô của Việt Nam trong 42 năm (968 - 1010), lưu giữ nhiều giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng.
- Sau nhà Đinh, nhà Lê cũng chọn Hoa Lư làm kinh đô trong 13 năm (1010 - 1024).
- Vùng đất Ninh Bình còn là nơi ghi dấu nhiều chiến công hiển hách của dân tộc trong các cuộc chiến chống ngoại xâm như: chiến tranh chống quân Tống (1072 - 1074), chiến tranh chống quân Minh (1418 - 1427).
Thời kỳ Pháp thuộc:
- Sau khi Pháp xâm lược Việt Nam, Ninh Bình trở thành một tỉnh trong hệ thống hành chính của thực dân Pháp.
- Nhân dân Ninh Bình đã anh dũng đứng lên đấu tranh chống Pháp, giành độc lập dân tộc.
Cách mạng tháng Tám và hiện nay:
- Sau Cách mạng tháng Tám, Ninh Bình tham gia vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về kinh tế, văn hóa, xã hội.
- Ngày 7 tháng 2 năm 2007, Ninh Bình chính thức thành lập thành phố Ninh Bình.
Địa Lý
Ninh Bình nằm ở vị trí chiến lược trên tuyến giao thông đi từ Hà Nội (thủ đô của Việt Nam) đi về phía Nam, nằm ở cực Nam đồng bằng Bắc bộ. Dãy núi Tam Điệp chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, làm ranh rới tự nhiên giữa hai tỉnh Ninh Bình và Thanh Hoá. Ninh Bình là một tỉnh có vị trí địa lý quan trọng, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và nhiều di tích lịch sử văn hóa giá trị. Đây là điểm đến du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước
Vị trí:
- Ninh Bình nằm ở vùng cực Nam của đồng bằng sông Hồng, cách thủ đô Hà Nội 93 km về phía Nam.
- Tọa độ địa lý: 19°50' đến 20°27' độ vĩ Bắc, 105°32' đến 106°27' độ kinh Đông.
- Giáp ranh với:
- Phía Bắc: Tỉnh Hà Nam.
- Phía Đông và Đông Bắc: Tỉnh Nam Định qua sông Đáy.
- Phía Tây Bắc: Tỉnh Hòa Bình.
- Phía Nam: Tỉnh Thanh Hóa và Biển Đông (Vịnh Bắc Bộ) với đường bờ biển dài 18 km (Ninh Bình là tỉnh có bờ biển ngắn nhất Việt Nam).
Địa hình:
- Chia thành ba vùng tương đối rõ nét:
- Vùng đồi núi: Nằm ở phía Tây và Tây Bắc, chiếm khoảng 60% diện tích tỉnh. Nổi bật là dãy núi đá vôi Tam Điệp chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam.
- Vùng đồng bằng: Nằm ở phía Đông và Nam, được bồi đắp bởi phù sa sông Hồng và sông Đáy.
- Vùng ven biển: Nằm ở phía Nam, có chiều dài 18 km.
Khí hậu:
- Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa.
- Mùa nóng ẩm, mưa nhiều từ tháng 5 đến tháng 10.
- Mùa lạnh ít mưa từ tháng 11 đến tháng 4.
- Nhiệt độ trung bình năm: 22°C - 23°C.
- Lượng mưa trung bình năm: 1.600 - 1.800 mm.
Sông ngòi:
- Có hệ thống sông ngòi dày đặc, tiêu biểu như:
- Sông Đáy: Sông lớn thứ hai Việt Nam, chảy qua toàn tỉnh.
- Sông Vạc: Chảy qua thành phố Ninh Bình.
- Sông Yên: Chảy qua khu vực Tam Cốc - Bích Động.
Tài nguyên:
- Ninh Bình có nhiều tài nguyên phong phú, đa dạng như:
- Khoáng sản: đá vôi, quặng sắt, than bùn,...
- Rừng núi: Vườn quốc gia Cúc Phương, Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long,...
- Di tích lịch sử: Cố đô Hoa Lư, Quần thể danh thắng Tràng An,...
Văn Hóa
Ninh Bình là vùng đất giàu bản sắc văn hóa, được thể hiện qua nhiều khía cạnh như:
1. Lễ hội:
- Nổi tiếng với nhiều lễ hội truyền thống, trong đó có nhiều lễ hội đặc sắc như:
- Lễ hội Hoa Lư: Tưởng nhớ vua Đinh Tiên Hoàng, vua Lê Đại Hành.
- Lễ hội Tràng An: Tôn vinh giá trị văn hóa và thiên nhiên độc đáo của Tràng An.
- Lễ hội đền Thái Vi: Tưởng nhớ và tôn vinh danh tướng Thái Vi.
- Lễ hội chùa Bích Động: Tôn vinh giá trị văn hóa tâm linh của chùa Bích Động.
- Lễ hội chùa Bái Đính: Lễ hội lớn nhất khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
2. Ẩm thực:
- Nổi tiếng với nhiều món ăn ngon như:
- Cơm cháy.
- Cá kho tộ.
- Nem chua Yên Mạc.
- Gỏi cá nhệch.
- Đùi gà kho mật ong.
3. Nghề truyền thống:
- Nổi tiếng với nhiều nghề truyền thống như:
- Thêu ren thùa kim.
- Đan lưới.
- Chạm khắc đá.
- Dệt thổ cẩm.
- Làm nón.
4. Di tích lịch sử - văn hóa:
- Nổi tiếng với nhiều di tích lịch sử - văn hóa giá trị như:
- Cố đô Hoa Lư: Kinh đô của Việt Nam trong 42 năm (968 - 1010).
- Quần thể danh thắng Tràng An: Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.
- Tam Cốc - Bích Động: Danh thắng "vùng đất non nước hữu tình".
- Chùa Bái Đính: Quần thể chùa Phật giáo lớn nhất Việt Nam.
- Vườn quốc gia Cúc Phương: Vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam.
Con Người
Con người Ninh Bình được biết đến với nhiều phẩm chất tốt đẹp như:
1. Hiền hòa, chất phác:
- Người dân Ninh Bình thân thiện, mến khách, luôn sẵn sàng giúp đỡ du khách.
- Họ sống chan hòa, gắn kết với nhau, tạo nên một cộng đồng đoàn kết, ấm áp.
2. Cần cù, sáng tạo:
- Con người Ninh Bình chăm chỉ lao động, cần cù bươn chải để mưu sinh.
- Họ sáng tạo trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong các nghề truyền thống.
3. Dũng cảm, kiên cường:
- Trong lịch sử, người dân Ninh Bình đã có nhiều đóng góp to lớn cho công cuộc dựng nước và giữ nước.
- Họ dũng cảm chống giặc ngoại xâm, bảo vệ quê hương.
4. Giữ gìn truyền thống:
- Người dân Ninh Bình luôn trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.
- Họ tham gia tích cực vào các lễ hội, hoạt động văn hóa để bảo tồn bản sắc dân tộc.
5. Yêu thương quê hương:
- Con người Ninh Bình yêu quê hương sâu sắc, luôn tự hào về những giá trị văn hóa và lịch sử của mảnh đất này.