Bình Đinh - nơi núi non hùng vĩ đã ghi dấu bao chiến công hiển hách của người anh hùng dân tộc áo vải cờ đào Quang Trung – Nguyễn Huệ vào cuối thế kỷ XVIII, của quân dân Quy Nhơn – Bình Định trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đất võ Bình Định những năm gần đây đã trở thành một điểm dừng chân nổi tiếng dành cho những du khách muốn chiêm ngưỡng và khám phá vẻ đẹp hoang sơ của miền Trung. Với nhiều địa danh du lịch mới nổi, Bình Định đã cuốn hút đông đảo du khách tìm đến tham quan, du lịch. Một khi du khách đã lựa chọn hành trình du lịch Bình Định chắc chắn sẽ không khỏi ngạc nhiên với những thắng cảnh và địa danh hấp dẫn nơi đây.
Lịch Sử
Thời kỳ tiền sử:
- Vùng đất Bình Định có lịch sử lâu đời, với dấu vết cư trú của người tiền sử từ hàng vạn năm trước.
- Bình Định từng là một trung tâm văn hóa và chính trị của vùng đất này trong thời kỳ cổ đại. Nó được ghi nhận trong nhiều tài liệu lịch sử và đặc biệt nổi tiếng với các di tích như Tháp Đôi, là một trong những di tích kiến trúc Chăm tiêu biểu.
Thời kỳ phong kiến:
- Thế kỷ 10:Thuộc châu Hoan (sau đổi là châu Ai), phủ Quy Nhơn, trấn Quảng Nam.
- Thế kỷ 14:Chuyển thuộc phủ Diên Khánh, trấn Phú Yên.
- Thế kỷ 15:Lê Lợi dẹp loạn Đặng Tất, lập nên triều Lê.
- Thế kỷ 18:
- Chúa Nguyễn lập dinh Quảng Nam, đặt dinh lỵ tại thành Thị Nại (Quy Nhơn).
- Nổi lên phong trào Tây Sơn (1771-1802) do 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo.
- Quang Trung Nguyễn Huệ đại phá quân Thanh, thống nhất đất nước.
- Thế kỷ 19:
- Triều Nguyễn đổi dinh Quảng Nam thành tỉnh Bình Định.
- Nhiều cuộc khởi nghĩa chống triều Nguyễn nổ ra.
- Thế kỷ 20:
- Pháp xâm lược Việt Nam, Bình Định trở thành thuộc địa Pháp.
- Nhiều phong trào yêu nước, cách mạng diễn ra.
- Cách mạng tháng Tám (1945) thành công, Bình Định giành chính quyền.
- Kháng chiến chống Pháp (1946-1954) và chống Mỹ (1954-1975) gian khổ.
- 30/4/1975: Bình Định hoàn toàn giải phóng.
Ngày nay:
- Bình Định là một tỉnh thuộc khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ.
- Có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội.
- Nổi tiếng với nhiều di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh.
Địa Lý
Địa lý đa dạng của Bình Định, với sự kết hợp giữa núi, biển và đồng bằng, đã tạo nên một môi trường sinh thái phong phú và là nguồn cảm hứng cho nhiều hoạt động kinh tế và du lịch trong khu vực.
- Vị trí địa lý: . Bình Định nằm ở duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Phía Bắc giáp tỉnh Quảng Ngãi, phía Nam giáp tỉnh Phú Yên, phía Tây giáp tỉnh Gia Lai, phía Đông giáp biển Đông.
- Địa hình: Phần lớn diện tích của Bình Định là đồng bằng ven biển với một số dãy núi nhỏ phân bố không đều. Phía Tây và Tây Nam của tỉnh có sự hiện diện của các dãy núi thấp nhưng đồ sộ, trong khi phía Đông là bờ biển dài với nhiều cửa sông và vịnh.
- Hệ thống sông ngòi: Bình Định có khá nhiều song, các sông ngòi không lớn, độ dốc cao, ngắn, hàm lượng phù sa thấp, tổng trữ lượng nước 5,2 tỷ m³, tiềm năng thuỷ điện 182,4 triệu kw. Có 4 sông lớn là: Lại Giang, Kôn, La Tinh và Hà Thanh.
- Biển và Vịnh: Bình Định có bờ biển dài, với nhiều bãi biển đẹp như bãi biển Quy Nhơn, bãi biển Cù Lao Xanh, Eo Gió…. Bãi biển Quy Nhơn được biết đến với cát trắng mịn và nước biển trong xanh, thu hút nhiều du khách đến tham quan và nghỉ dưỡng.
- Khí hậu: Nằm trong khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ, địa điểm này có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. Nhiệt độ không khí trung bình năm tại vùng duyên hải là 27°C, khu vực miền núi dao động từ 20.1 – 26.1°C. Độ ẩm trung bình tháng trong năm tại khu vực miền núi từ 22.5 – 27.9%, độ ẩm tương đối khoảng 79 – 92%.
Văn Hóa
Bình Định, mảnh đất võ với bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời, sở hữu một nền văn hóa đặc sắc, pha trộn giữa truyền thống và hiện đại. Nơi đây nổi tiếng với những di tích lịch sử, lễ hội truyền thống, nghệ thuật dân gian và đặc sản ẩm thực độc đáo.
Nét đặc trưng văn hóa Bình Định:
- Văn hóa Chămpa:Nền văn hóa Chămpa rực rỡ từng tồn tại ở Bình Định đã để lại nhiều dấu ấn qua các di tích đền tháp như Tháp Đôi, Tháp Bánh Ít, Tháp Cánh Tiên, Bảo tàng Chăm...
- Văn hóa Sa Huỳnh:Nền văn hóa Sa Huỳnh với những di chỉ khảo cổ giá trị, cho thấy trình độ phát triển cao của cư dân cổ nơi đây.
- Văn hóa dân gian:Bình Định là quê hương của nhiều loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc như:
- Hát bội:Loại hình tuồng cổ truyền thống với những vở tuồng nổi tiếng như "Tam Quốc", "Sơn Hậu", "Trần Quốc Toản"...
- Nhạc võ Tây Sơn:Mang âm hưởng hào hùng, thể hiện tinh thần quật cường của người dân Bình Định.
- Ca kịch bài chòi:Loại hình nghệ thuật độc đáo kết hợp giữa hát, múa, diễn xướng và trò chơi bài chòi.
- Múa hát bá trạo:Nét văn hóa đặc trưng của cư dân miền biển Bình Định.
Lễ hội truyền thống:
- Lễ hội Đổ Giàn:Tái hiện nghi thức cúng tế cầu mùa bội thu của người dân.
- Lễ hội Cầu Ngư:Lễ hội cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và quốc thái dân an.
- Lễ hội Đua thuyền:Thể hiện tinh thần đoàn kết, dũng cảm và sức mạnh của người dân Bình Định.
- Lễ hội chợ Gò:Lễ hội mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Ẩm thực độc đáo:
- Rượu Bàu Đá:Nổi tiếng với hương vị thơm ngon, nồng nàn.
- Nem chợ huyện:Món ăn đặc sản với hương vị đậm đà, khó quên.
- Bánh Ít lá gai:Món bánh truyền thống với hương vị thơm ngon, dẻo dai.
- Bún Chả cá Quy Nhơn:Món bún với vị ngọt thanh của cá, vị đậm đà của nước dùng.
- Bánh Hỏi lòng heo:Món ăn dân dã nhưng mang hương vị đặc trưng của Bình Định.
- Bún Song Thằn:Món bún với topping độc đáo là hai con cá chình được tẩm ướp gia vị và nướng thơm lừng.
Con Người
Nhắc đến Bình Định, người ta thường nghĩ đến mảnh đất võ với những con người gan dạ, kiên cường. Tuy nhiên, con người Bình Định không chỉ có vậy, họ còn mang trong mình những nét đẹp mộc mạc, giản dị, nghĩa tình và mến khách.
Dưới đây là một số nét đẹp tiêu biểu của con người Bình Định:
- Cần cù, chịu khó: Người Bình Định nổi tiếng với đức tính cần cù, chịu khó. Họ lam lũ, bươn chải với cuộc sống, không ngại gian khổ, khó khăn.
- Giản dị, mộc mạc: Con người Bình Định sống giản dị, mộc mạc, không cầu kỳ, hoa mỹ. Họ luôn giữ gìn những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương.
- Thượng võ: Bình Định là đất võ, do vậy, con người nơi đây từ bao đời nay đã được rèn luyện tinh thần thượng võ. Họ dũng cảm, gan dạ, dám đấu tranh chống lại cái ác, cái bất công.
- Nghĩa tình: Người Bình Định sống nghĩa tình, thủy chung. Họ luôn quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn.
- Mến khách: Con người Bình Định mến khách, cởi mở, luôn chào đón du khách với nụ cười thân thiện.
Bên cạnh những nét đẹp trên, con người Bình Định còn có những phẩm chất tốt đẹp khác như:
- Thông minh, sáng tạo
- Hiếu học, ham học hỏi
- Yêu nước, nồng nàn yêu nước
- Kiên cường, bất khuất
Con người Bình Định là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa đa dạng của Việt Nam. Họ góp phần tạo nên bản sắc riêng cho mảnh đất võ này. Nếu bạn có cơ hội đến với Bình Định, hãy dành thời gian để gặp gỡ và trò chuyện với người dân nơi đây. Bạn sẽ cảm nhận được những nét đẹp mộc mạc, giản dị, nghĩa tình và mến khách của họ.